Baharın gelmesiyle birçok gezi şirketi, İstanbul’a yakın yerlere günübirlik doğa turları düzenliyor. Bu turlarda hem ağaç ve bitkilerin cinsleri tanıtılıyor, hem de trekking yapılıyor. Bu adreslerden biri de Atatürk Arboretumu. 296 hektar üzerine kurulu ve Belgrad Ormanı’nın içinde yer alıyor. Tek başınıza gezebileceğiniz arboretumu, bilen birinin rehberliğinde dolaşmak daha keyifli. Böylece 2-3 saatlik tur sonrasında bitkiler hakkında birçok bilgiyle dönebiliyorsunuz. Özellikle beton yığınları arasında yaşayıp, ağaç nedir bilmeyen çocuklar ve gençler için son derece faydalı. Doğa kültürü gezisi bitince Belgrad Ormanı’nda toplu halde trekking de yapılıyor.
Hem Atatürk Arboretumu hakkında bilgi almak, hem de doğa kültürü gezisi nasıl olur, öğrenmek için FEST Travel’ın günübirlik gezisine katılıyoruz. Grubumuz toplam 20 kişi. Rehberimiz Orman Yüksek Mühendisi Necmi Aksoy. Arboretumda genişçe bir daire çizip, başladığımız noktaya geri döneceğiz.
Mart ayında olduğumuz için hem kış bitkilerini, hem de baharla filizlenen bitkileri bir arada görmek mümkün. Eğer arboretumu daha yeşil görmek istiyorsanız, birkaç ay beklemenizde fayda var. Ama rehberimizin söylediğine göre burası her mevsim farklı tatlar barındırıyor. Biz gezimizde tek tük de olsa, kardelenleri görme fırsatı bile yakaladık. O yüzden hem şimdi, hem de iki ay sonra gezerseniz, doğanın geçirdiği değişime tanıklık edebilirsiniz.
RAHAT BİR AYAKKABI GİYİN
Aslında bütün doğa yürüyüşleri için geçerli olan kurallar, arboretum gezisi için de geçerli. Öncelikle rahat bir spor ayakkabı giyin, çünkü parkurda yer yer yokuş çıkacaksınız. Ayrıca yağışlar nedeniyle parkur çamurlu bir halde. Pantolonunuza çamurluk takmakta fayda var. Hava değişimlerini göz önüne alıp yağmurluk ve rahat giyilip çıkarılabilen bir kazak giyin. Doğa görüntülerine meraklıysanız, fotoğraf makinenizi yanınıza almamazlık etmeyin.
104 MEŞE TÜRÜ VAR
Atatürk Arboretumu’nda 2 bin bitki türü bulunuyor. Bunların arasında otsu, odunsu ve soğanlı bitkiler var. Ancak genel olarak meşe ağırlıklı bir koleksiyona sahip. 104 meşe türü bulunan arboretumda, Türkiye’deki tüm meşeleri görmek mümkün. Burası Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlı bir işletme. 56 sene önce kurulan Atatürk Arboretumu zaman içinde gelişe gelişe bugün 296 hektar alan üzerinde hizmet veriyor. Arboretumun kelime anlamı ağaç ve çalıların sergilendiği alan demek. Yani arboretum aslında bir çeşit canlı ağaç müzesi.
KAZAYAĞININ TADINA BAKTIK
Rehberimiz girişte kısa bir bilgi verdikten sonra tura başlıyoruz. İlk tanıştığımız bitki depresyona iyi gelen bir tür: Sarı kantaron. Aktarlarda mutlaka görmüşsünüzdür. Koyunkıran olarak da biliniyor. İngilizce’deki adı St. John’s Wort. Yürümeye devam ettikçe mavi ladin, kara servi gibi ağaçların özelliklerini öğreniyoruz. Derken karşımıza küçük bir gölet çıkıyor. Gölette ufak bir sürpriz bekliyor ziyaretçileri. Bir yaban kazı ve yaban ördekleri yaşıyor burada. Yanınıza kadar gelirlerse ekmek kırıntılarıyla besleyebiliyorsunuz. Gölet çevresinde beyaz çiçek açan erguvan ağaçları, İstanbul düğün çiçeği, veronika, pampas otu, manolya, şimşir gibi bitkileri inceliyoruz. Rehberimiz her bitkinin hikayesini ve onları gördüğümüzde nasıl tanıyacağımızı anlatıyor. Mesela şimşirin eskiden sıtma hastalığının tedavisinde kullanıldığını öğreniyoruz. Şimşir, bugün sepet süsleme işinde kullanılıyor. Bu bölgeyi gezdikten sonra kaya bahçesine doğru yola koyuluyoruz. Kaya bahçesine yürürken grupça kazayağı bitkisinin tadına bakma fırsatı da buluyoruz.
KAYA BAHÇESİNDE YÜRÜRKEN DİKKAT
Göletin sağından kaya bahçesi diye bilenen bölgeye yürüyoruz. Bu bahçenin özelliği dik ve yamaç yerlerde yetişen bitkiler için özel olarak hazırlanmış olması. Bambu, kızılcık, Avrupa dağ çamı, kuş dili, lavanta, biberiye bu dik yamaçta rastlayacağınız bitkiler. Himalaya sedirinin yere serilmiş formu da bu bölümde bulunuyor. Bitkilerin çoğu bodur, kaya bahçesinde yürürken dikkatli olmak, bitkilere zarar vermemek gerekiyor.
Kaya bahçesini tırmanıp, yukarıdaki ikinci gölete çıkıyoruz. Bu bölgede ladin, kara çam ve meşe ağaçlarını görme fırsatı bulacağız. Dünya meşe koleksiyonunu görebilirsiniz. Daha önce bahsettiğimiz 104 tür meşe ağacı bu bölümde bulunuyor. Japon meşesi koleksiyonun ilginç türlerinden. Meşe ağacını sırasıyla çiçek, meyve, tomurcuk, yaprak ve kabuk özelliklerine bakarak tanımak mümkün. .
GÖZETLEME KULESİNDEN MANZARA MÜTHİŞ
Normalde tek başınıza kuleye çıkmak yasak ama rehberimiz olduğundan gruplara ayrılarak kuleye çıkıp etrafı seyredebiliyoruz. Kulenin yüksekliği 270 metre ve 10 katlı. Kuleden indikten sonra artık yavaş yavaş geri dönmeye başlıyoruz. Dönüş yolunda tek tük de olsa kardelenleri fotoğraflama fırsatımız oluyor. Bir yemek molası verip Belgrad Ormanı’nda yapılan trekking bölümüne geçiyoruz.
Bunları unutmayın!
Arboretum İşletme Şefi, Orman Yüksek Mühendisi Selma Şengönül önemli bilgiler veriyor: ‘Arboretum bir piknik alanı değil. Ziyarete gelenler yanında yalnızca sandviç ve su getirebilir. Köpek ve bisikletle giriş yasak. Hafta içi herkese açık ve ücretsiz. Ama haftasonu serbest giriş kartı (aile için senelik 250 YTL) olanlara izin veriyoruz. Sebebi Belgrad Ormanı’na pikniğe gelenlerin yer kalmayınca buraya yönelmeleri. Bunu önlemek için haftasonu sadece önceden izin almış gruplar (15-20 kişilik) kişi başı 2.5 milyona girebiliyor. Bu gruplara arboretumla ilgili bilgi de veriyoruz.’
ÖNEMLİ TELEFONLAR
Fest Travel: 0212-216 10 36 Atatürk Arboretumu: 0212-226 19 29 Orman Yangın: 117
